Estudio de la accesibilidad de los documentos científicos en soporte digital

Autores/as

  • Miquel Térmens Graells Departament de Biblioteconomia i Documentació. Universitat de Barcelona
  • Maite Barrios Cerrejón Departament de Metodologia de les Ciències del Comportament. Universitat de Barcelona
  • Marta Díaz Boladeras Laboratori d’experiència d’usuari. Universitat Politècnica de Catalunya
  • Daniel Guasch Murillo Càtedra d’Accesibilitat: arquitectura, disseny i tecnologia per a tothom. Universitat Politècnica de Catalunya.
  • Pere Ponsa Asensio GREC: Grup de Recerca d’Enginyeria del Coneixement. Universitat Politècnica de Catalunya
  • Mireia Ribera Turró Departament de Biblioteconomia i Documentació. Universitat de Barcelona

DOI:

https://doi.org/10.3989/redc.2008.4.651

Palabras clave:

accesibilidad, usabilidad, ciegos, discapacidad, revistas electrónicas, edición electrónica, PDF, Acrobat, HTML, lectura digital

Resumen


El artículo analiza los problemas de accesibilidad que actualmente presentan los artículos científicos en soporte digital. El estudio se centra en los aspectos de facilidad de uso del contenido de los documentos digitales según la forma en que se publiquen, sin entrar en el estudio de los distintos sistemas de recuperación. Se analizan los dos formatos más utilizados para la publicación de artículos científicos en soporte digital: HTML y PDF, estudiando el desempeño lector en relación a la presencia de sumarios o de tablas internas o vinculadas. El estudio se ha realizado con dos colectivos: 30 sujetos ciegos, usuarios de Jaws, contactados gracias a la mediación de la Fundación ONCE, y 30 sujetos no ciegos, profesores del Departamento de Biblioteconomía y Documentación de la Universidad de Barcelona. El estudio muestra que la localización de los datos contenidos en tablas se ve facilitada en documentos HTML por la inclusión de un sumario que vincule con la tabla, así como la inclusión de tablas completas en el cuerpo del documento HTML facilita la actividad lectora por parte de los usuarios ciegos. A nivel metodológico la presente investigación aporta dos novedades relevantes respecto a la literatura existente en los estudios de usabilidad con ciegos: estudia la usabilidad del formato PDF y es un test de usabilidad cuantitativo; este último hecho dificulta su comparación con la mayoría de artículos publicados.

Descargas

Los datos de descargas todavía no están disponibles.

Citas

ADOBE (2004). PDF reference: Adobe portable document format version 1.6 (5th ed.). Adobe Systems Incorporated. http://www.adobe.com/devnet/pdf/pdfs/PDFReference16.pdf [Consulta: 14 febrero 2008].

ADOBE (2005). Creating accessible PDF documents with Adobe Acrobat 7.0. A guide for publishing PDF documents for use by people with disabilities. Adobe. 108 p. http://www.adobe.com/enterprise/accessibility/pdfs/acro7_pg_ue.pdf [Consulta: 14 febrero 2008].

Chen, X. (2005). Figures and tables omitted from online periodical articles: A comparison of vendors and information missing from full-text databases. Internet Reference Servi - ces Quarterly, vol. 10 (2), 75-88.

Clark, J. (2005a). Facts and opinions about PDF accessibility. A List Apart, vol. 201.

Clark, J. (2005b). Screen-reader usability study. http://joeclark.org/access/webaccess/survey/Screen-Reader-Usability.html [Consulta: 14 febrero 2008].

Dillon, A. (2004). Designing usable electronic text (2nd ed.). Boca Raton: CRC Press.

Evans, G.; Kurniawan, S. H.; Blenkhorn, P. L. (2003). Document format and layout for blind people: Problems and possible solutions. En: 7th European Conference for the Advan - cement of Assistive Technology, Dublin, Ireland. 456-460.

Gale, A. (1998). HCI research for blind users: A survey.

Hornbaek, K.; Frokjaer, E. (2001). Reading of electronic documents: The usability of linear, fisheye, and overview+detail interfaces. En: Conference on Human Factors in Com - puting Systems, 293-300.

Hornbaek, K.; Frokjaer, E. (2003). Reading patterns and usability in visualizations of electronic documents. ACM Transactions on Computer-Human Interaction, vol. 10 (2), 119- 149. doi:10.1145/772047.772050

Kouroupetroglou, C.; Salampasis, M.; Manitsaris, A. (2007). Browsing shortcuts as a means to improve information seeking of blind people in the WWW. Universal Access in the Information Society, vol. 6 (3), 273-283. doi:10.1007/s10209-007-0090-z

Lazar, J. et al. (2007). What frustrates screen reader users on the web: a study of 100 blind users. International Journal of human-computer interaction, vol. 22 (3), 247-269.

Marchionini, G. (1995). Information Seeking in Electronic Environments. Cambridge: Cambridge University Press.

Morley, S. (1999). Auditory navigation in hyperspace: Design and evaluation of a non-visual hypermedia system for blind users. Behaviour & Information Technology, vol. 18 (1), 18-26. doi:10.1080/014492999119219

Murphy, E.; Kuber, R.; Mcallister, G.; Strain, P.; Yu, W. (2007). An empirical investigation into the difficulties experienced by visually impaired internet users. Universal Access to Information Society, doi: 10.1007/s10209-007-0098-4.

O’Hara, K. (1996). Toward a typology of reading goals No. XRCE Technical Report No. EPC-1996-107. Xerox Research Centre Europe. http://www.xrce.xerox.com/Publications/Attachments/1996-107/EPC-1996-107.pdf [Consulta: 14 febrero 2008].

Pardo, A.; San Martín, R. (1994). Análisis de datos en psicología II. Madrid: Pirámide.

Pearson, R.; Van Schaik, P. (2003). The effect of spatial layout of and link colour in web pages on performance in a visual search task and an interactive search task. Internatio - nal Journal of Human-Computer Studies, vol. 59 (3), 327-353. doi:10.1016/S1071-5819(03)00045-4

Petrie, H.; Fisher, W.; Langer, I.; Weber, G.; Gladstone, K.; Rundle, C.; Pyfers, L. (2002). Universal interfaces to multimedia documents. En: IEEE International Conference on Multimodal Interfaces (4th), 319-324.

Petrie, H.; Morley, S.; Mcnally, P.; O’neill, A.M.; Majoe, D. (1997). Initial design and evaluation of an interface to hypermedia systems for blind users. En: ACM Conference on Hypertext (8th), 48-56.

Rho, Y. J.; Gedeon, T. D. (2000). Academic articles on the web: Reading patterns and formats. International Journal of Human-Computer Interaction, vol. 12 (2), 219-240. doi:10.1207/S15327590IJHC1202_4

Riedel, S.; Wünschmann, W. (2004). Evaluation of a web based information system for blind and visually impaired students: A descriptive study. Lecture Notes in Computer Science, vol. 3206, 611-619.

Romero Zúnica, R.; Ávila Clemente, V.; Alcantud Marín, F. (2001). Análisis de la accesibilidad y usabilidad de páginas web para usuarios ciegos. En: ISAAC 2001: Odisea de la Comunicación. Segundas Jornadas sobre Comunicación Aumentativa y Alternativa.

Souto, V. T.; Dyson, M. C. (2004). Location of the table of contents in web documents: Same screen or separate screen. En: IADIS International Conference WWW/Internet 2004, vol. 1, 519-526.

Stewart, R.; Narendra, V.; Schmetzke, A. (2005). Accessibility and usability of online library databases. Library Hi Tech, vol. 23 (2), 265-286. doi:10.1108/07378830510605205

Theofanos, M.F.; Redish, J. (2003). Bridging the gap: between accessibility and usability. Interactions, vol. 10 (6), 36-51. doi:10.1145/947226.947227

W3C (1999). Web Content Accessibility Guidelines 1.0. May 1999. http://www.w3.org/TR/WAI-WEBCONTENT/ [Consulta: 14 febrero 2008].

W3C (2006). Web Content Accessibility Guidelines 2.0. W3C Working Draft 11 December 2007. http://www.w3.org/TR/WCAG20/ [Consulta: 14 febrero 2008].

Descargas

Publicado

2008-12-30

Cómo citar

Térmens Graells, M., Barrios Cerrejón, M., Díaz Boladeras, M., Guasch Murillo, D., Ponsa Asensio, P., & Ribera Turró, M. (2008). Estudio de la accesibilidad de los documentos científicos en soporte digital. Revista Española De Documentación Científica, 31(4), 552–572. https://doi.org/10.3989/redc.2008.4.651

Número

Sección

Estudios

Artículos más leídos del mismo autor/a